Natasja Teesing
Deelnemer bij Wij Telen Groenten
Natasja Teesing heeft twee oogstaandelen bij biologisch-dynamische stadstuinderij Wij Telen Groente (WTG) in Haarlem. De naam is afgeleid van het Westelijk Tuinbouw Gebied, van oudsher de plek waar de groenten van Haarlem werden geteeld. Een keer per week komt ze meestal samen met (een van) haar kinderen naar de tuin om de groenten te oogsten die op het 'menu' staan.
'Voordat ik hier terecht kwam, had ik zelf een moestuin van vijf bij vijf op een terrein ergens in Haarlem Noord. Je zou daar als gezin van vier van moeten kunnen leven, maar ik bleek niet zulke groene vingers en tijd te hebben om dat ook daadwerkelijk voor elkaar te krijgen. Samen met de kinderen had ik vooral heel veel lol in het planten van zaadjes en observeren van wat er wel of niet groeide. Sommige dingen kropen overal heen en dat vonden wij ontzettend leuk, maar de buren niet. Ik ontving mailtjes waarin ze me bijvoorbeeld verzochten ons paadje te schoffelen. Ze waren daar enorm gesteld op nette tuintjes. Ik besefte me dat ik er niet tussen paste en ben uiteindelijk weggegaan, maar ik had nog wel steeds heel veel zin om in een tuin te werken.'
Vrijwilliger
'Na een tijdje hoorde ik dat ze op deze plek een zelfoogsttuin wilden realiseren. Ik ben toen naar een open dag van Moestuin Leyduin gegaan, een andere zelfoogsttuin ook opgestart samen met stichting De Nieuwe Akker, en was onmiddellijk verkocht. Ik meldde me daarna meteen aan als vrijwilliger voor WTG. Wat me enorm aanspreekt, is dat je het samen met een groep mensen en de tuinder doet: het zaaien, onderhouden, verzorgen en natuurlijk het oogsten. Met elkaar zet je de schouders eronder om het te laten slagen, ook wanneer het pijpenstelen regent zoals vandaag. Met spoedzaken komen mensen vaak in grote getale opdagen. Net is er bijvoorbeeld besloten dat de pompoenen van het land gehaald moeten worden om rotting in de plassen water te voorkomen. Vorig jaar hebben we met een groep mensen de wortelen onkruidvrij gemaakt. Om het verschil tussen het loof van de wortels en het onkruid te kunnen zien, moeten de wortels eerst een beetje groeien. Het onkruid groeit dan natuurlijk lustig mee. We zijn dan ook uren bezig geweest om het allemaal te verwijderen. Sommige mensen vonden het echt een sport om al die bedden met wortels te redden, want als je dat niet doet, krijg je kleine wortels.'
Oogstaandelen
"Van april tot ongeveer november is de oogsttijd en kun je dus een keer per week je groenten komen oogsten"
'Aan het begin van het jaar koop je het aantal oogstaandelen dat je nodig hebt. Mijn gezin bestaat uit twee volwassenen en twee kinderen en wij eten veel groenten, en met twee aandelen heb ik genoeg voor de hele week. In de zomerperiode is het soms wel veel, want dan heb je veel sla en andijvie, maar in andere periodes vind ik het echt nodig om twee aandelen te hebben. Door deze aanpak weet de boer precies hoeveel hij van alles moet hebben en kan hij gericht inkopen doen. Na de inkoop maakt hij een zaaiplan, zodat iedereen precies weet wanneer wat gezaaid en geoogst moet worden. We hebben ook wel eens inspraak gehad op het teeltplan. Eind vorig jaar kregen we een evaluatieformulier waarop we konden aangeven welke groenten we graag een keer zouden willen. Zo hebben we wel eens schorseneren geprobeerd, maar dat was lastig. We hebben veel onkruid en die gewassen moeten heel goed bijgehouden worden. Daar heb je veel handen voor nodig en die zijn er gewoon niet altijd. Maar daar leven we mee, het is wat het is. Dat betekent dat je soms moet kiezen voor makkelijkere groenten.'
Oogsttijd
'Van april tot ongeveer november is de oogsttijd en kun je dus een keer per week je groenten komen oogsten. Als je ook een aandeel hebt bij de Kweektuinkas, de andere zelfoogsttuin van Wij Telen Groente, dan ben je – op januari na – het hele jaar voorzien van groenten. De gewassen daar groeien in een kas, dus die zijn niet afhankelijk van het weer. Wij zijn zelf dol op buitengroenten, vandaar dat wij alleen voor WTG hebben gekozen. Toch profiteren wij ook van de kas. Er vindt tussen WTG en de KweektuinKas namelijk een uitwisseling van groenten plaats. Vandaar dat wij met enige regelmaat ook genieten van paprika's, komkommers, tomaten en andere kasgroenten. Andersom ontvangen zij van ons aardappelen, pompoenen, wortels, uien et cetera. Het aanbod is dus zeer gevarieerd en je eet zeker niet alleen maar kolen en aardappels.
Tijdens de oogsttijd, lees je op het bord bij de schuur wat je die dag mag oogsten en hoeveel. Alles gaat op vertrouwen. Ik ben ongeveer een uur bezig om mijn aandeel te verzamelen. Het terrein is best groot en de gewassen staan kris kras over het land. Sommige groenten zijn voor geoogst omdat ze erg kwetsbaar zijn, die vind je dan in de schuur. Tuinbonen bijvoorbeeld kunnen als ze goed worden geoogst nog meer geven, maar als iedereen er steeds doorheen loopt is de kans groot dat de planten beschadigd raken. Ook gewassen waar we wat minder van hebben, worden voor geoogst zodat we het beter kunnen verdelen. Vandaag mogen wij sperziebonen plukken, palmkoolbladeren, uitjes, preien, pompoenen, wortelen en een venkel. Daar kook ik de hele week van. Dat vergt wel enige creativiteit inderdaad, maar ik vind het leuk om te bedenken wat ik er allemaal van kan maken. Soms circuleren er recepten rond waardoor je inspiratie op doet voor groenten waarvan je niet goed weet hoe ze smaken en wat je er mee kan. Ik kende bijvoorbeeld de palmkool niet, maar het heeft een echte koolsmaak en de bladeren hebben een boerenkool-achtige structuur. Je kunt er soep van maken, het wokken of in een salade verwerken. Zo kun je van één groente dus al drie verschillende gerechten maken.'
Groene vingers
'Je hebt geen groene vingers nodig om hier mee te kunnen helpen. Iedereen die het leuk vindt, is welkom. Er zijn mensen die schuurdiensten draaien en als er iemand komt om te oogsten, wordt er altijd uitgelegd wat je moet doen. Bijvoorbeeld dat je bij snijbiet alleen de blaadjes af moet snijden en niet de hele plant. Want net als bij peterselie geldt dat als je dat goed doet, je nog heel lang van die plant kunt eten met elkaar. Er liggen mesjes, bakjes of zakjes om je groenten in te verzamelen, maar veel mensen nemen ook hun eigen tassen mee. Naast het oogsten van je eigen oogstaandeel, wordt hulp bij het zaaien en onderhouden ook zeer op prijs gesteld. Maar het is niet verplicht. Dit jaar heb ik zelf wat minder tijd gehad om te komen. We kregen een pup, waardoor ik meer aan huis gebonden was. Ik kwam met name in het weekend. Er zijn ook mensen die echt alleen hun deel komen oogsten, omdat ze bijvoorbeeld weinig tijd hebben. Of geen zin. Ik snap ook wel dat niet iedereen het leuk vindt om in weer en wind op het land te werken, maar ik vind het heerlijk.'
Ook geïnteresseerd in een oogstaandeel? Meer informatie vind je op: www.wijtelengroente.nl
Wilt u komen kijken bij de tuinderij? Op zaterdag 14 oktober is er een oogstfeest van 10- 15 uur. U bent van harte welkom!
